Hemoroid Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Hemoroid, halk arasında basur olarak da bilinen, anüs ve alt rektum çevresindeki damarların şişmesi ve iltihaplanmasıyla karakterize edilen bir sağlık sorunudur. Genellikle kabızlık, uzun süreli oturma, zorlanma veya ağır kaldırma gibi nedenlerle ortaya çıkar. Hemoroid, iç ve dış hemoroid olarak iki ana türe ayrılır. İç hemoroidler rektumun içinde, dış hemoroidler ise anüs çevresinde oluşur.

Hemoroid Neden Olur?

Hemoroid oluşumunun başlıca nedenleri şunlardır:

Kabızlık veya ishal: Sürekli kabızlık ve sert dışkılama veya ishal, anüs ve rektum çevresindeki damarlara baskı yaparak hemoroidlere yol açabilir.
Uzun süreli oturma: Tuvalette veya iş yerinde uzun süre oturmak, bölgedeki kan akışını etkileyerek hemoroid oluşumunu tetikleyebilir.
Gebelik: Hamilelik sırasında rahmin büyümesi, karın içindeki basıncı artırarak hemoroidlere neden olabilir.
Zorlanma: Ağır kaldırma, yoğun egzersiz veya doğum gibi fiziksel zorlanmalar hemoroid riskini artırabilir.
Yaşlanma: Yaşla birlikte rektum ve anüs çevresindeki dokular zayıflar ve hemoroid riski artar.

Hemoroid Belirtileri

Hemoroidin belirtileri, hemoroidin tipi ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir:

Dış hemoroidler: Anüs çevresinde ağrı, şişlik, kaşıntı ve kanama ile kendini gösterir. Şiddetli durumlarda, pıhtılaşmış hemoroid (tromboze hemoroid) oluşabilir, bu durum daha fazla ağrıya neden olur.
İç hemoroidler: Genellikle ağrıya neden olmaz ancak dışkılama sırasında kanama görülebilir. İleri evrede, iç hemoroid dışarı sarkabilir ve prolapsus adı verilen durum ortaya çıkar.

Hemoroid Tedavi Yöntemleri

Hemoroid tedavisi, hemoroidin ciddiyetine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Tedavi seçenekleri, yaşam tarzı değişikliklerinden cerrahi müdahaleye kadar geniş bir yelpazede yer alır.

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Hemoroid şikayetlerinin hafif olduğu durumlarda, aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilir:

Lifli gıdalar tüketmek: Lif açısından zengin sebze, meyve ve tam tahıllar, dışkıyı yumuşatarak kabızlığı önler ve hemoroid semptomlarını hafifletir.
Bol su içmek: Günde en az 2 litre su tüketmek, dışkının yumuşamasını sağlar ve dışkılama sırasında zorlanmayı azaltır.
Düzenli egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığı önlemeye yardımcı olur.
Sıcak su oturma banyoları: Anüs çevresindeki ağrı ve kaşıntıyı hafifletmek için günde birkaç kez ılık suyla dolu bir küvete oturmak faydalı olabilir.

2. Medikal Tedavi

Krem ve merhemler: Hemoroid için reçetesiz satılan lokal anestezik veya steroid içeren kremler, ağrı, şişlik ve kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Ağızdan alınan ilaçlar: Ağrı kesici ilaçlar veya damarları güçlendiren ilaçlar, özellikle şiddetli hemoroid vakalarında kullanılabilir.
Soğuk kompres: Dış hemoroidlerin şişmesini azaltmak için anüs çevresine soğuk kompres uygulanabilir.

3. Minimal İnvaziv Müdahaleler

Lastik bant ligasyonu: İç hemoroidlerin tedavisinde sık kullanılan bir yöntemdir. Hemoroid çevresine bir lastik bant takılarak kan akışı kesilir ve hemoroid zamanla kuruyarak düşer.
Skleroterapi: Hemoroid dokusuna sklerozan madde enjekte edilerek hemoroidlerin küçülmesi sağlanır.
Infrared koagülasyon: İnfrared ışık kullanılarak hemoroid dokusu yakılır ve küçültülür.

4. Cerrahi Müdahaleler

Şiddetli hemoroid vakalarında veya diğer tedavilerin etkili olmadığı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Yaygın olarak uygulanan cerrahi yöntemler şunlardır:

Hemoroidektomi: Şiddetli ve tekrarlayan hemoroidler için cerrahi olarak hemoroid dokusunun çıkarılmasıdır. Bu yöntem genellikle kalıcı bir çözüm sağlar.
Hemoroidopeksi (Stapled hemoroidopeksi): Prolapsuslu iç hemoroidlerin tedavisinde kullanılan bu yöntemde, hemoroid dokusu cerrahi stapler ile yerinde tutulur.

Hemoroidten Korunma Yolları

Hemoroid oluşumunu önlemek için şu adımlar izlenebilir:

Düzenli ve dengeli beslenme: Lifli gıdalarla zengin bir diyet, bağırsak sağlığını destekler ve kabızlığı önler.
Tuvalet alışkanlıklarına dikkat etmek: Uzun süre tuvalette oturmaktan ve dışkılama sırasında zorlanmaktan kaçınmak önemlidir.
Bol sıvı tüketmek: Yeterli miktarda su içmek, dışkıyı yumuşatarak hemoroid riskini azaltır.
Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite, kan dolaşımını düzenler ve kabızlığı önler.